Eerder verscheen van schrijfster Sally Rooney (geboren 1991 in Ierland) Gesprekken met vrienden, dat enthousiast werd ontvangen als een belangrijk literair debuut. Normale mensen is haar tweede boek. Het stond op de longlist van de Man Booker Prize 2018.

De hoofdpersonages Marianne Sheridan en Cornell Waldron zijn scholieren op een middelbare school in het plaatsje Carricklea in Ierland. Ze zouden nooit met elkaar zijn omgegaan als de moeder van Cornell niet de schoonmaakster was van het huis van de familie van Marianne. Cornell haalt zijn moeder een keer na haar werk af en raakt gebiologeerd door Marianne. Het meisje kleedt zich zonder interesse; ze is, na Cornell, de beste van de klas, maar is niet populair op school omdat ze ‘vreemd’ gevonden wordt. En ze wordt gemeden. Ze reageert zeer direct op Cornell, wat hem intrigeert. Hij is een bekende leerling op school, door het voetbalelftal waarin hij excelleert en hij kan met iedereen goed omgaan. Hij haalt zijn moeder regelmatig op van haar werkadres. En ook zonder zijn moeder op te halen gaat hij, niet veel later, om met Marianne. Cornell woont alleen met zijn moeder die zwanger van hem raakte toen ze 16 jaar was. Hij wil niet weten wie zijn vader is. Mariannes vader is een jaar geleden overleden. Ze woont in het grote huis met haar broer Alan en haar moeder. De omgang van Cornell en Marianne gaat over in zoenen  en vervolgens in seks. Marianne heeft nog nooit seks gehad. Cornell twee keer, maar de meisjes waarmee dat was, kletsten het de hele school door, voornamelijk over zijn verrichtingen, waar ze niet kapot van waren. Marianne zegt ronduit dat ze het prettig vindt wat hij doet. Ze is een eigengereid  meisje, lijkt stevig, maar buigt ook regelmatig mee met de wil van Cornell. Cornell is seksueel in de ban van Marianne, maar hij laat haar plechtig beloven dat ze nooit zal vertellen dat ze seks hebben. Hij is doodsbenauwd dat hij –net als zij- als een loser gaat worden gezien. Ze noemen wat ze hebben dan ook geen relatie.

Marianne en Cornell blijven elkaar onder geheimhouding zien. Is Marianne Cornells meisje? Nee, want hij vraagt een ander voor het eindexamenbal. Dat kwetst haar. Ze zien elkaar een tijd niet. Beiden zijn briljante leerlingen en worden toegelaten tot het gerenommeerde Trinity College van de Universiteit van Dublin. Als Cornell Marianne weer tegenkomt is ze daar, tot zijn verbazing, populair. Niet door haar eigen verdienste, maar door het feit dat ze uit een welgestelde familie komt. Cornell is onzeker geworden. Niemand kent hem en hij weet zijn houding niet te bepalen.  Ze vinden elkaar weer, waarmee het patroon van het verhaal is gezet: Marianne en Cornell leven een tijdje met elkaar en dan weer niet. Beiden hebben af en toe een relatie met een ander, maar komen steeds weer bij elkaar terug. Tussen alle gebruikelijke studentenzaken door, krijgen ze meer en meer zicht op zichzelf en op elkaar. Als ze bij elkaar zijn, voelen ze zich op hun gemak. Het gaat allemaal niet diep, maar het is harmonisch. Wat dieper speelt blijft toegedekt. Wat is er aan de hand in de familie van Marianne? Waarom is ze wezenlijk passief?  Waarom kiest ze tussentijds voor kinky vriendjes? Waarom vraagt Cornell nooit echt door over de achtergrond van Marianne? Wat zoekt hij bij andere meisjes, waarom schept hij over ze op, terwijl hij eigenlijk niet om ze geeft?

De titel luidt: Normale mensen. Ogenschijnlijk gaat het over gewone jonge mensen. Het meisje is welgesteld, de jongen helemaal niet. Middelbare scholieren, eindexamens, feestjes, studenten, studie, successen. Het boek geeft flink de ruimte aan beschrijvingen van de dagdagelijkse dingen. Soms verdroogt daardoor de smeuigheid van het liefdesverhaal. Want dat is het, een liefdesverhaal van twee pubers, adolescenten, jong-volwassenen. Alleen de onderlaag is niet doorsnee. Onder de gewoonheid heerst kwelling, ongemak, passiviteit en niet durven zien. Niet durven zich bewust te worden, niet durven benoemen. Pas wanneer wat er is, eindelijk gezien en verteld wordt, kunnen de personages keuzes maken, groeien en volwassen worden. Wat een mooi thema is en het verhaal de moeite waard maakt.

Uitgeverij Ambo/Anthos noemt het boek “De stem van de nieuwe generatie.”  De sfeer in het boek is echter veel meer die van de vorige eeuw, dan van nu. Niet echt de stem van de nieuwe generatie dus. Of hebben ze in Ierland nog geen internet? De indruk is dat het verhaal begin 1990 speelt. Boven de hoofdstukken staat een datering: van januari 2011 tot en met februari 2014, wat het –grappig genoeg- eveneens niet gemakkelijk maakt om dat vast te houden.
De uitgever zegt ook nog: “Deze roman laat je je eigen liefdes herbeleven.”  Een groot vraagteken! Waarom zou je je eigen liefdes willen herbeleven, als je een goed boek leest? Wat mij betreft een loze reclametekst.

Los hiervan is Sally Rooney een schrijfster om in de gaten te houden. Ze heeft beslist een goede ‘eigen’ stijl en kan een boeiend verhaal vertellen, zoals dit coming-of-age verhaal over liefde, onwetendheid en persoonlijke ontwikkeling.

Uitgeverij          Ambo/Anthos, 2018
Pagina’s             256
Vertaald            uit het Engels door Gerda Baardman (Normal people)
ISBN                  978 9026 343 445