‘De Laura’s’ door Sara Taylor

Sara Taylor is een jonge Amerikaanse schrijfster van achter in de twintig. Ze debuteerde in 2015 met de roman De kust, die genomineerd werd voor twee literaire prijzen.

De Laura’s is een roadtrip-roman die begint als Alex dertien jaar is en op een late avond – na de zoveelste heftige echtelijke ruzie – in pyjama door moeder (mam) uit bed wordt gesleurd en met een rugzak in hun gereedstaande auto wordt geduwd. Vader (pap) blijft achter. Alex denkt dat het een korte vlucht wordt, maar het blijkt een roadtrip kris kras door de Verenigde Staten te worden van ruim twee jaar. Mam is niet erg spraakzaam en vertelt mondjesmaat over haar leven. Ze is van oorsprong Italiaanse en toen ze – in 1970 – zes jaar was werd ze met haar broer een half jaar in een katholiek weeshuis in Palermo ondergebracht. Haar ouders (de grootouders van Alex) emigreerden halsoverkop naar de V.S. en in dat halve jaar legden ze geld opzij, huurden een huis en regelden alle papieren voor een legaal verblijf van het gezin in de VS. Dat klinkt als een zorgzaam ouderpaar, maar in feite was het een disfunctioneel gezin, waar de twee kinderen verwaarloosd werden, zodat ze zich -waar dan ook – nooit meer ergens thuis zouden voelen.

De tweede dag worden mam en Alex al aangehouden door een politieman die een opsporingsbericht heeft, maar mam weet hem te overbluffen. Meteen daarna pint moeder van alle bankpassen en creditcards die ze heeft grote sommen geld en vernietigt de passen. Ze gooit haar mobiel over een brugleuning een rivier in. Niemand kan hen traceren.

Alex mist pap en schrijft hem een ansichtkaart. Mam wil wat rust en huurt een kamer. Ze zoekt en vindt werk. Mam vertelt niet veel over haar plannen; Alex moet het uit haar trekken en krijgt maar fragmentarisch te horen wat de bedoeling is. Mam heeft op een landkaart plekken gemarkeerd en er woorden bijgeschreven. Alex begrijpt dat het plekken zijn uit de jeugd van mam die ze wil bezoeken. Bij de kruisjes staan teksten als: tehuis en pleeggezin, gekke Laura, kussende Laura, vieze vuile syfilitische klerelijer. Eindelijk vertelt mam dat ze toen ze spontaan wegging geen plan had, gewoon een tijdje weg wilde, waarbij het niet uitmaakte waarheen. Maar dat ze nu alle opties wil openhouden, dat ze geld wil verdienen en onvindbaar wil blijven. Een aantal plaatsen wil ze langs waar ze onafgemaakte zaken heeft die ze had moeten afsluiten, maar niet deed.

Alex legt zich er bij neer; het is nog schoolvakantie.

Een roadtrip is iets voor grote landen of zelfs continenten. Er is één taal, één munt, systemen zijn overal gelijksoortig, zoals politiek, scholen, banken, politie, benzinepompen en warenhuizen. De basis is hetzelfde, maar de uitwerking verschillend. Een roadtripper kan op een dag 1500 kilometer rijden en ’s avonds in een bekend soort hotel inchecken, zijn eigen soort voedsel eten en het moede hoofd in een bekend soort bed neerleggen. Een mengeling van bekend en onbekend. Een goede roadtrip-roman beschrijft de opmerkelijke feiten die onderweg plaatsgrijpen, maar vooral waarom iemand op weg gaat en wat iemand wil ontdekken, sociaal of persoonlijk.

De roadtrip van mam en Alex is een vlucht van mam uit haar relatie met vader, maar ook haar afrekening met, dan wel haar afsluiting van, onafgemaakte gebeurtenissen in haar leven als jonge vrouw. Hun roadtrip heet De Laura’s. Alle vrouwen die mam opzoekt heten Laura of ze noemt ze zo. Wat mam allemaal heeft uitgespookt en wat haar allemaal is overkomen in haar turbulente jeugd, is boeiend, maar de relatie van mam met opgroeiende puber Alex is vele malen interessanter. Alex wordt door moeder eerst nog kuikentje of kleintje genoemd en is meegaand, maar door het zelfstandige leven groeit Alex snel op, is soms dwars, probeert mam te begrijpen ook als de effecten van mams gedrag belemmerend werken. Alex moet naar school en in die schoolperiodes zijn ze ergens honkvast, waar Alex zich aanvankelijk hecht aan locatie en mensen. Later ziet Alex van hechting af, omdat als ze weer eens abrupt vertrekken Alex niet de pijn van het afscheid wil voelen. Pap raakt meer en meer op de achtergrond.

Van meet af staan er kleine aanwijzingen in deze roman over de zoektocht van Alex naar identiteit. Het is een subtiele verhaallijn, die tot kwetsuren van Alex leidt en tot verwarring in de buitenwereld. Later is er een afschuwelijke gebeurtenis, die grote invloed op het leven van Alex heeft. Maar deze verhaallijn laat ook zien hoe liefdevol de relatie van moeder naar kind, en van kind naar moeder aanwezig is. Niet expliciet benoemd, wel duidelijk invoelbaar.

Sara Taylor schreef deze roadtrip- roman vanuit het perspectief van Alex en in de ik-vorm.
Een knappe prestatie.

In deze recensie heb ik mijn best gedaan om hij, hem, zijn, zij en haar te vermijden en dat was een fikse uitdaging.

Uitgeverij    Ambo/Anthos, 2017
Pagina’s       217
Vertaald      uit het Engels door Jan de Nijs (The Laura’s)
ISBN            978 9026 337 970